Dany jest układ jak na rysunku 1. Układ posiada jedno wejście u i dwa wyjścia: y1 i y2
Zadanie 1
Wyznacz macierze stanu dla układu przedstawionego na rysunku 1.
\(\begin{matrix} \frac{d}{dt}x&=A\cdot x+B\cdot u\\ y&=C\cdot x+D\cdot u \end{matrix}\)
Jako zmienne stanu wybieramy prąd płynący przez cewkę i napięcie na kondensatorze
\(x=\begin{bmatrix}x_1\\ x_2\end{bmatrix}=\begin{bmatrix}i_L\\ u_C\end{bmatrix}\)
Ponieważ układu opisany jest dwoma zmiennymi stanu macierz A ma wymiar 2×2.
\(A=\begin{bmatrix}a_{11} & a_{12}\\ a_{21} & a_{22}\end{bmatrix}\)
W układzie jest tylko jedno wejście w związku z tym macierz B ma wymiar 2×1.
\(B=\begin{bmatrix}b_{1} \\ b_{2}\end{bmatrix}\)
Ponieważ układu opisany jest dwoma zmiennymi stanu i ma dwa wyjście macierz C ma wymiar 2×2.
\(C=\begin{bmatrix}c_{11} & c_{12}\\ c_{21} & c_{22}\end{bmatrix}\)
W układzie jest tylko jedno wejście i dwa wyjścia w związku z tym macierz D ma wymiar 2×1.
\(D=\begin{bmatrix}d_{1} \\ d_{2}\end{bmatrix}\)
Podstawiając macierz A,B,C,D do równań opisujących układ otrzymujemy:
\(\begin{matrix}\begin{bmatrix}\frac{d}{dt}x_{1}\\ \frac{d}{dt}x_{2}\end{bmatrix} &= \begin{bmatrix}a_{11} & a_{12}\\ a_{21} & a_{22}\end{bmatrix}\cdot\begin{bmatrix}x_{1}\\ x_{2}\end{bmatrix}+\begin{bmatrix}b_{1}\\ b_{2}\end{bmatrix}\cdot u\\ \begin{bmatrix}y_{1}\\ y_{2}\end{bmatrix} &=\begin{bmatrix}c_{11} & c_{12}\\ c_{21} & c_{22}\end{bmatrix}\cdot \begin{bmatrix}x_{1}\\ x_{2}\end{bmatrix}+\begin{bmatrix}d_{1}\\ d_{2}\end{bmatrix} \cdot u\end{matrix} \)
\(\begin{matrix} \frac{d}{dx}x_{1} &= a_{11}\cdot x_{1} + a_{12} \cdot x_{2} + b_{1} \cdot u\\ \frac{d}{dx}x_{2} &= a_{21}\cdot x_{1} + a_{22} \cdot x_{2} + b_{2} \cdot u\\ y_{1} &= c_{11}\cdot x_{1} + c_{12} \cdot x_{2} + d_{1} \cdot u\\ y_{2} &= c_{21}\cdot x_{1} + c_{22} \cdot x_{2} + d_{2} \cdot u \end{matrix}\)
Wyznaczmy a11
Z równania
\(\frac{d}{dx}x_{1} = a_{11}\cdot x_{1} + a_{12} \cdot x_{2} + b_{1} \cdot u\)
przy założeniach x2=0 i u=0 otrzymujemy
\(a_{11}=\left.{\frac{\frac{d}{dt}x_{1}}{x_{1}}}\right|_{\begin{matrix} x_{2} =0 \\ u =0 \end{matrix}}=\left.{\frac{\frac{d}{dt}i_{L}}{i_{L}}}\right|_{\begin{matrix}u_{C} =0 \\ u =0 \end{matrix}}\)
z elektroniki wiadomo że pochodna prądu płynącego przez cewkę równa się napięcie na cewce podzielone przez indukcyjność
\(\frac{d}{dt}i_{L}=\frac{u_{L}}{L}\)
a wiec
\(a_{11}=\frac{u_{L}}{L \cdot i_{L}}\)
Korzystając z założeń układ można przerysować w sposób pokazany na rys. 2. Zerowe napięcie na elemencie oznacza jego zwarcie zastąpienie go fragmentem przewodu.
\(u_{R1}=u_{R2}\)
\(i_{R1}\cdot R_{1}=i_{R2}\cdot R_{2} \Rightarrow i_{R2}=i_{R1}\frac{R_{1}}{R_{2}}\)
Korzystając z pierwszego prawa kirhofa możemy zapisać
\(i_{L}=i_{R1}+i_{R2}\)
podstawiająć iR2 otrzymujemy
\(i_{L}=i_{R1}\cdot\left(1+\frac{R_{1}}{R_{2}}\right) \Rightarrow i_{R1}=\frac{i_{L}}{1+\frac{R_{1}}{R_{2}}}\)
Teraz wystarczy zauważyć iż napięcie na cewce równe jest co do wartości napięciu na oporniku pierwszym.
\(u_{L}=-u_{R1}=-i_{R1}\cdot R_{1}= -\frac{i_{L}\cdot R_{1}}{1+\frac{R_{1}}{R_{2}}}\)
aby łatwo obliczyć iż
\(a_{11}=\frac{u_{L}}{L \cdot i_{L}} = \frac{-\frac{i_{L}\cdot R_{1}}{1+\frac{R_{1}}{R_{2}}}}{L \cdot i_{L}} = -\frac{R_{1}\cdot R_{2}}{L\cdot \left(R_{1}+R_{2}\right)}\)
Wyznaczmy a21
Z równania
\(\frac{d}{dx}x_{2} = a_{21}\cdot x_{1} + a_{22} \cdot x_{2} + b_{2} \cdot u\)
przy założeniach x2=0 i u=0 otrzymujemy
\(a_{21}=\left.{\frac{\frac{d}{dt}x_{2}}{x_{1}}}\right|_{\begin{matrix} x_{2} =0 \\ u =0 \end{matrix}}=\left.{\frac{\frac{d}{dt}U_{C}}{i_{L}}}\right|_{\begin{matrix}u_{C} =0 \\ u =0 \end{matrix}}\)
z elektroniki wiadomo że pochodna napięcia na kondensatorze równa się pradowi płynacego przez kondensator podzielony przez jego pojemność
\(\frac{d}{dt}u_{C}=\frac{i_{C}}{C}\)
a wiec
\(a_{21}=\frac{i_{C}}{C \cdot i_{L}}\)
Korzystając z założeń układ można przerysować w sposób pokazany na rys. 2.
Mozna zauważyć iż napięcie na oporniku pierwszym jest równe napięciu na oproniku drugim co daje nam:
\(u_{R1}=u_{R2}\)
\(i_{R1}\cdot R_{1}=i_{R2}\cdot R_{2} \Rightarrow i_{R1}=i_{R2}\frac{R_{2}}{R_{1}}\)
Korzystając z pierwszego prawa kirhofa możemy zapisać
\(i_{L}=i_{R1}+i_{R2}\)
podstawiająć iR1 otrzymujemy
\(i_{L}=i_{R2}\cdot\left(\frac{R_{2}}{R_{1}}+1\right) \Rightarrow i_{R2}=\frac{i_{L}}{1+\frac{R_{2}}{R_{1}}}\)
Teraz wystarczy zauważyć iż prąd płynący przez opornik drugi płynie także przez kondensator.
\(i_{C}=i_{R2}\)
a wiec
\(i_{C}=\frac{i_{L}}{1+\frac{R_{2}}{R_{1}}}\)
podstawiająć otrzymany wynik do równania na a21 otrzymujemy
\(a_{21}=\frac{i_{C}}{C \cdot i_{L}}=\frac{\frac{i_{L}}{1+\frac{R_{2}}{R_{1}}}}{C \cdot i_{L}} = \frac{R_{1}}{C\cdot \left(R_{1}+R_{2}\right)}\)
Wyznaczmy a12
Z równania
\(\frac{d}{dx}x_{1} = a_{11}\cdot x_{1} + a_{12} \cdot x_{2} + b_{1} \cdot u\)
przy założeniach x1=0 i u=0 otrzymujemy
\(a_{12}=\left.{\frac{\frac{d}{dt}x_{1}}{x_{2}}}\right|_{\begin{matrix} x_{1} =0 \\ u =0 \end{matrix}}=\left.{\frac{\frac{d}{dt}i_{L}}{u_{C}}}\right|_{\begin{matrix}i_{L} =0 \\ u =0 \end{matrix}}\)
z elektroniki wiadomo że pochodna prądu płynącego przez cewkę równa się napięcie na cewce podzielone przez indukcyjność
\(\frac{d}{dt}i_{L}=\frac{u_{L}}{L}\)
a wiec
\(a_{12}=\frac{u_{L}}{L \cdot u_{C}}\)
Korzystając z założeń układ można przerysować w sposób pokazany na rys. 3. Zerowy prąd płynace przez elemencie oznacza jego rozwarcie.
\(u_{C} + u_{R1} + u_{R2} = 0\)
Podstawiająć prawo ohma
\(u_{C} + i_{C}\cdot R_{1} + i_{C}\cdot R_{2} = 0 \Rightarrow i_{C} = -\frac{u_{C}}{R_{1}+R_{2}}\)
Ponownie korzystająć z drugiego prawa kirchoffa dla oczka mamy:
\(u_{L}-u_{R1}=0 \Rightarrow u_{L} = u_{R1} = -i_{C}\cdot R_{1}\)
podstawiajać wyznaczyny prad płynący w obwodzie z kondensatorem
\(u_{L} = -\frac{u_{C} \cdot R_{1}}{R_{1}+R_{2}}\)
i ostatecznie
\(a_{12}=\frac{u_{L}}{L \cdot u_{C}} = -\frac{R_{1}}{L \cdot \left(R_{1}+R_{2}\right)}\)
Wyznaczmy a22
Z równania
\(\frac{d}{dx}x_{2} = a_{21}\cdot x_{1} + a_{22} \cdot x_{2} + b_{2} \cdot u\)
przy założeniach x1=0 i u=0 otrzymujemy
\(a_{22}=\left.{\frac{\frac{d}{dt}x_{2}}{x_{2}}}\right|_{\begin{matrix} x_{1} =0 \\ u =0 \end{matrix}}=\left.{\frac{\frac{d}{dt}u_{C}}{u_{C}}}\right|_{\begin{matrix}i_{L} =0 \\ u =0 \end{matrix}}\)
z elektroniki wiadomo że pochodna napięcia na kondensatorze równa się natężeniu prądu płynącemu przez kondensator podzielonemu przez jego pojemność
\(\frac{d}{dt}u_{C}=\frac{i_{C}}{i}\)
a wiec
\(a_{22}=\frac{i_{C}}{C \cdot u_{C}}\)
Korzystając z założeń układ można przerysować w sposób pokazany na rys. 3. Z drugiego prawa kirchoffa dla oczka mamy:
\(u_{C} – u_{R1} – u_{R2} = 0\)
Podstawiająć prawo ohma
\(u_{C} + i_{C}\cdot R_{1} + i_{C}\cdot R_{2} = 0 \Rightarrow u_{C} = – i_{C} \cdot \left(R_{1}+R_{2}\right)\)
i ostatecznie
\(a_{22}=-\frac{i_{C}}{i_{C} \cdot C \cdot \left(R_{1}+R_{2}\right)} = -\frac{1}{C \cdot \left(R_{1}+R_{2}\right)}\)
Wyznaczmy b1
Z równania
\(\frac{d}{dx}x_{1} = a_{11}\cdot x_{1} + a_{12} \cdot x_{2} + b_{1} \cdot u\)
przy założeniach x1=0 i x2=0 otrzymujemy
\(b_{1}=\left.{\frac{\frac{d}{dt}x_{1}}{u}}\right|_{\begin{matrix} x_{1} =0 \\ x_{2} =0 \end{matrix}}=\left.{\frac{\frac{d}{dt}i_{L}}{u}}\right|_{\begin{matrix}i_{L} =0 \\ u_{C} =0 \end{matrix}}\)
z elektroniki wiadomo że pochodna prądu płynącego przez cewkę równa się napięcie na cewce podzielone przez indukcyjność
\(\frac{d}{dt}i_{L}=\frac{u_{L}}{L}\)
a wiec
\(b_{1}=\frac{u_{L}}{L \cdot u}\)
Korzystając z założeń układ można przerysować w sposób pokazany na rys. 4. Zerowe napięcie na elemencie oznacza jego zwarcie zastąpienie go fragmentem przewodu, natomiast brak przepływu prądu oznacza zastapienie go rozwarciem.
\(u = u_{L}\)
a wiec
\(b_{1}=\frac{u}{L \cdot u}=\frac{1}{L}\)
Wyznaczmy b2
Z równania
\(\frac{d}{dx}x_{2} = a_{21}\cdot x_{1} + a_{22} \cdot x_{2} + b_{2} \cdot u\)
przy założeniach x1=0 i x2=0 otrzymujemy
\(b_{2}=\left.{\frac{\frac{d}{dt}x_{2}}{u}}\right|_{\begin{matrix} x_{1} =0 \\ x_{2} =0 \end{matrix}}=\left.{\frac{\frac{d}{dt}u_{C}}{u}}\right|_{\begin{matrix}i_{L} =0 \\ u_{C} =0 \end{matrix}}\)
z elektroniki wiadomo że pochodna napięcia na kondensatorze równa jest napięciu prądu płynącego przez kondensator podzielonemu przez jego pojemność
\(\frac{d}{dt}u_{C}=\frac{i_{C}}{C}\)
a wiec
\(b_{1}=\frac{i_{C}}{C \cdot u}\)
Korzystając z założeń układ można przerysować w sposób pokazany na rys. 4. Z rysunku 4 widać iż w obwodzie z opornikami nie płynie prad w związku z tym:
\(b_{2}=\frac{i_{C}}{C \cdot u}=0\)
wynik
Ostatecznie uklad przedstawiony na rys. 1. mozna opisać następującymi macierzami
\(A=\begin{bmatrix}-\frac{R_{1}\cdot R_{2}}{L\cdot\left(R_{1}+R_{2}\right)} & -\frac{R_{1} }{L\cdot\left(R_{1}+R_{2}\right)}\\ \frac{R_{1}}{C\cdot\left(R_{1}+R_{2}\right)} & -\frac{1}{C\cdot\left(R_{1}+R_{2}\right)}\end{bmatrix}\)
\(B=\begin{bmatrix}\frac{1}{L}\\ 0 \end{bmatrix}\)
\(C=\begin{bmatrix}\frac{R_{1}\cdot R_{2}}{R_{1}+R{2}} & \frac{R_{1}}{R_{1}+R{2}}\\ 0 & -1 \end{bmatrix}\)
\(D=\begin{bmatrix}0\\ 0\end{bmatrix}\)
Zadanie 2
Za pomocą funkcji zmienne wyznaczyc odpowiedz skokową układu i zaobserwować przebieg czasowy zmiennych stanu.
R1=1;
R2=2;
C=1;
L=2;
A=[-R1*R2/(L*(R1+R2)) -R1/(L*(R1+R2)); R1/(C*(R1+R2)) -1/(C*(R1+R2))]
B=[1/L;0];
C=[R1*R2/(R1+R2) R1/(R1+R2);0 -1];
D=[0;0];
zmienne(A,B,C,D,1);